پیش نشست همایش ما وغرب در آراء و اندیشه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مد ظله العالی با عنوان جریان شناسی مبارزه با استعمار در فارس
10 مهر 1404

نشست  جریان شناسی مبارزه با استعمار در استان فارس به عنوان پیش نشست  همایش ملی ما و غرب در اندیشه ها و آراء مقام معظم رهبری به همت دانشکده فرهنگ و تمدن جهان دانشگاه آزاد اسلامی شیراز برگزار شد.

در این نشست معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی  به توصیف نقشه جغرافیایی و اهمیت استراتژیک ایران پرداخت  و با استفاده از نماد مثلث معکوس، که از مرکز شروع شده و سه زاویه جداگانه دارد، نشان داد که این شکل نماد بخش‌های مختلف ایران است. بخش پایین مثلث، که به سمت دریای آزاد متصل است، منطقه فارس است؛ منطقه‌ای حیاتی و مهم از نظر تمدنی و تاریخی که در طول تاریخ نقش دروازه ورود به جهان را ایفا کرده است.

دکتر محمد هادی همایون افزود: این منطقه هم‌نام استان فارس و کشور ما است و در تاریخ به عنوان منطقه‌ای تمدنی شناخته شده است.

دکتر همایون بر اهمیت جغرافیایی فارس تأکید کرد و گفت : این منطقه، به دلیل موقعیت استراتژیک، همواره نقش مهمی در ارتباطات بین‌المللی و تمدن‌های مختلف داشته است.

وی تصریح کرد : این دروازه، نه تنها محل عبور، بلکه نماد ظرفیت عظیم تمدنی است که پشت آن قرار دارد، از جمله تمدن فارس و سلسله‌هایی مانند زندیه که لر بودند و در این منطقه حکمرانی می‌کردند و همچنین، این منطقه محل هجرت امام رضا (علیه‌السلام) و محل شکل‌گیری حکومت‌های باستانی مانند هخامنشیان و امپراتوری سلیمان است، که نشان‌دهنده اهمیت تاریخی و تمدنی آن است.

دکتر همایون گفت : بر این باور و اعتقاد هستم که ویژگی‌های جغرافیایی ایران باید به درستی شناخته شده و از ظرفیت‌های آن بهره‌برداری شود، چرا که این ویژگی‌ها، نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه تمدن‌ها و امپراطوری‌های بزرگ داشته‌اند.

وی در پایان، بر ضرورت درک صحیح این ویژگی‌ها در دوره تمدن نوین اسلامی تأکید کردد و خواستار بهره‌برداری درست از این ظرفیت‌ها شد.

در ادامه این نشست ، دکتر روح الله احمدزاده رئیس دانشکدگان فرهنگ و تمدن جهان ،گفت : هدف اصلی این همایش، واکاوی و بررسی اندیشه‌های رهبر انقلاب است که به عنوان مبدع و مولد جریان نظری و تئوریک در فضای آکادمیک و دانشگاهی شناخته شده است .

وی به یاد و نام شهید دکتر محمد مهدی طهرانچی و رویکرد انقلابی و ولایت‌مدارانه او اشاره کرد و بر اهمیت نهادسازی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، علمی و فرهنگی فدر جریان مبارزه با استعماری تأکید کرد.

رئیس دانشکدگان فرهنگ و تمدن جهان گفت معتقد هستم که نهضت‌های تاریخی مانند سربداران، دلیران تنگستان، سردار جنگل و نهضت تنباکو، در صورت نهادسازی، ماندگار می‌شدند، اما متأسفانه در طول تاریخ، این نهادسازی‌ها صورت نگرفته است و همچنین انقلاب اسلامی، نخستین نمونه نهادسازی در مقابل استعمار است که در حوزه‌های مختلف مانند سیاست، فرهنگ، علم و اقتصاد آغاز شده است و باید در گفتمان‌های رهبر معظم انقلاب، به ویژه در حوزه اقتصاد مقاومتی، دانش‌بنیان‌ها، استقلال فرهنگی و هویت‌سازی، مورد بازخوانی قرار گیرد.

دکتر احمدزاده کرمانی بر اهمیت شناخت جریان‌های فکری و نظری رهبر معظم انقلاب تأکید کرد و افزودباید گفتارهای تمدنی و پادتمدنی ایشان را تحلیل و بازخوانی کنیم.

وی به برنامه‌ریزی‌های استعماری غرب و جریان سلطه اشاره کرد که از قرن بیستم آغاز شده و منطقه غرب آسیا، آسیای میانه و قفقاز را هدف قرار داده است

وی گفت : نمونه‌هایی مانند قرارداد سایکس-پیکو در ۱۹۱۶، بیانیه بالفور در ۱۹۱۷، و تأسیس رژیم صهیونیستی در ۱۹۴۸، نشان‌دهنده سیاست‌های استعماری و طرح‌های تمدن‌سازی غرب است که بر پایه تقسیم‌بندی‌های منطقه‌ای و جنگ‌های جهانی شکل گرفته است.

در ادامه این اجلاسیه معاون پژوهشی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری   بر اهمیت پیروی و استقامت در مسیر الهی تأکید کرد و گفت : باید در عمل به عهد و پیمان‌های الهی پایبند باشیم، همان‌طور که شهدا نمونه‌ای بارز از این وفاداری و پیوند با خدا هستند.

دکتر محمد اسحاقی بر این نکته تأکید کرد که سنت‌های الهی، که اداره جهان بر اساس آن‌ها صورت می‌گیرد، پایان‌ناپذیر و تغییرناپذیرند و خداوند اراده خود را نیز بر اساس این سنت‌ها اعمال می‌کند و بنابراین، شناخت و عمل به این سنت‌ها راهی است برای تعالی و پیشرفت در امور مختلف، به‌ویژه در استواری، پایداری و استقامت، که اگر با آگاهی، عشق و معرفت همراه باشد، نتیجه‌بخش خواهد بود.

وی در ادامه به اهمیت شناخت شخصیت رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، پرداخت و بر این نکته تأکید کرد که باید ابعاد مختلف شخصیت، دانش و منش ایشان را شناخت و ایشان را به عنوان یک فردی که شخصیت، فکر، حاکمیت، اسلام‌شناسی، قرآن‌شناسی و مرجع دینی است، بشناسیم.

دکتر اسحاقی ، همچنین بر اهمیت نگاه جامع و منسجم به منظومه فکری رهبر معظم انقلاب تأکید کرد و گفت که باید مباحث سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و امنیتی را در کنار هم دید و از هم جدا نکنیم، چون جدا کردن آن‌ها منجر به تحریف و انحراف می‌شود.

در پایان، دکتر محمد اسحاقی بر ضرورت مطالعه و پژوهش در این منظومه فکری تأکید کرو و گفت که شناخت این منظومه، راهی میانبر برای فهم مباحث قرآنی، وحیانی و تعالیم اهل بیت است و باید همواره تاریخ و تجربیات گذشته را در کنار مسائل حال حاضر قرار داد تا بتوان فرزند زمانه خود بود و در مسیر حق و حقیقت حرکت کرد.

سپس مدیر گروه کشوری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی به بررسی تاریخچه و روند توسعه و غربی‌سازی در ایران و تأثیرات آن بر هویت ملی و فرهنگی کشور پرداخت

 دکتر اشرفی افزود : معتقد هستم در کشورهای شرقی، سبک زندگی مبتنی بر عقل خودبنیاد و مذهبی، که تحقیرآمیز و وابسته به پیامدهای و استعمار و سلطه‌گری است، رواج دارد و این روند به گسترش نفوذ غرب در سراسر جهان منجر شده است، که پس از جنگ جهانی، ظهور آمریکا به عنوان مرکز غرب و فروپاشی دوره استعمار قدیم، نمونه‌هایی از این تحولات هستند.

وی همچنین گفت : پیدایش کشورهای جهان سوم و شکل‌گیری دولت‌های دست‌نشانده در ایران، از دیگر نتایج این روند است و مفهوم توسعه در قرن بیستم، که در واقع نوعی دین جدید غربی محسوب می‌شود، جایگزین مفهوم پیشرفت ایرانی-اسلامی شده است و به همین دلیل، مقام معظم رهبری از واژه «پیشرفت» به جای «توسعه» استفاده می‌کنند، زیرا توسعه در بستر گسترش غرب شکل گرفته است.

دکتر اشرافی بر این باور است که مفهوم غربی‌سازی در ایران، به دوران مشروطه برمی‌گردد، که سمبل آن دوره است. هرچند در مشروطه نقش علما در جهت عدالت اسلامی و ایرانی بود، اما در ادامه مسیر، این حرکت به سمت توسعه و قانون‌گرایی غربی سوق پیدا کرد.

همچنین در این نشست رئیس دانشگاه آزاد اسلامی فارس به جایگاه و نقش رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخت و گفت : ایشان یکی از بزرگ‌ترین اندیشمندان معاصر جهان اسلام هستند که در حوزه حکمرانی و عملی و تجربیات فراوانی دارند و تحلیل سخنرانی‌های ایشان نشان می‌دهد که مطالب گذشته و حال را به هم پیوند می‌زنند و بر امیدآفرینی و ساخت تمدن نوین اسلامی تأکید دارند.

دکتر محمد رضا قائدی بر اهمیت شناخت و قدرشناسی از رهبری تأکید کرد و گفت : ایشان پرچمدار امید در جهان اسلام هستند زیرا که راهنمایی‌های ایشان در بحران‌ها و جنگ‌هایی مانند دفاع مقدس، کشور را نجات داده است.

دکتر قائدی در بخش دیگری از سخنان خود ، به مدیریت و فرماندهی متفاوت رهبر معظم انقلاب در دوران‌های حساس اشاره کرد ، به‌ویژه در جنگ ۱۲ روزه و مقابله با تهدیدات خارجی، که نشان‌دهنده توانمندی و استواری ایشان است.

وی همچنین، به وضعیت کشور در دو سال اخیر و آرامشی که در جامعه حاکم شده، اشاره کرد و بر اهمیت قدرشناسی از رهبری و نقش ایشان در حفظ امنیت و ثبات کشور تأکید کرد.

در بخشی از این همایش رئیس کمیسون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی  به نقش شخصیت‌های مبارز در مقابله با استکبار و استعمار، به ویژه در استان فارس، اشاره کرد و از شخصیت‌هایی مانند سید علی اکبر حسین لاری یاد کرد که در تاریخ پرافتخار انقلاب نقش داشته‌اند.

دکتر ابراهیم عزیزی همچنین بر اهمیت تحلیل صحیح و جامع حوادث اخیر تأکید داشت و هشدار داد که برداشت‌های سطحی و تحلیل‌های غلط می‌تواند منجر به انحراف در جامعه شود.

وی در موضوع نبرد ۱۲ روزه تصریح کرد : این نبرد نبوده بلکه یک عملیات هوایی و نظامی گسترده بود که با گزارش‌های اولیه ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اولین ساعات شروع شد و نشان‌دهنده تلاش‌های هوشمندانه و دفاعی ایران در مقابل حملات رژیم صهیونیستی بود.

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی  به جزئیات عملیات و تهدیدات دشمن اشاره کرد و گفت: از جمله تلاش‌های گروه‌های معاند و وابسته به دشمن در داخل و خارج کشور برای تصرف مناطق مرزی و برهم زدن امنیت ملی، و همچنین برنامه‌ریزی‌های دشمن برای ایجاد مناطق خودمختار و امن در داخل ایران از دیگر نقشه های دشمنان بود.

وی بر ضرورت آگاهی و آمادگی کامل مسئولین و مردم تأکید کرد و گفت : دشمنان در حال برنامه‌ریزی برای اقدامات گسترده‌تر در آینده هستند، و باید با هوشمندی و تدبیر پاسخ مناسب داده شود.

در پایان، دکتر عزیزی بر اهمیت تحلیل صحیح و جامع حوادث و جلوگیری از برداشت‌های سطحی تأکید داشت و از همه خواهان همکاری و همفکری در این مسیر ‌شد تا بتوانیم در مقابل تهدیدات داخلی و خارجی، امنیت و وحدت ملی را حفظ کنیم.

در ادامه این نشست حجت الاسلام محمودی رئیس حوزه های علمیه استان فارس ، بر اهمیت معرفی هویت دینی و ملی در استان فارس و همچنین بر ضرورت ترویج شخصیت‌های علمی و فرهنگی بزرگ استان، به عنوان نمادهای هویت ملی و دینی، تاکید کرد.

امام جمعه موقت شیراز همچنین در خصوص آیت الله علی اکبر فال اسیری گفت: سید علی اکبر فال اسیری استاد بنام و شخصیتی سیاسی و از مفاخر استان فارس می باشد و یک شخصیت علمی سیاسی و مجتهد و دانشمند بود و از فقهای برجسته و علمای بزرگ بود و سالها به تدریس علوم اسلامی و فقهی پرداخت و در خلال سالهای حضورش در نجف ، علما و شخصیت ها به دیدار او می رفتند .و رساله عملیه که از وی بجا مانده نشانه جایگاه علمی او می باشد.

 وی اشاره کرد که استان فارس از نظر علوم عقلی و نقلی در قله قرار دارد و دارای شخصیت های برجسته علمی فرهنگی و مذهبی می باشد.

 همچنین، حجه الاسلام محمودی به اهمیت حوزه‌های علمیه اشاره کرد و گفت :حوزه علمیه یکی از غنی‌ترین مراکز علمی است که قدمتی بیش از ۱۳۰ سال دارد و در تولید علم، به‌ویژه در علوم انسانی، نقش مهمی ایفا کرده است.

ایشان بر این باور است که حوزه علمیه تنها مرکز آموزش علوم دینی نیست، بلکه مجموعه‌ای است که در آن علوم تربیتی، اجتماعی و سیاسی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.

 

در این نشست ، همچنین دکتر حمید رضا حقیقت اهمیت و وضعیت جریان‌های مختلف در شهر شیراز را در دوره‌های مختلف تاریخی و سیاسی بررسی کرد

 این عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز،  ابتدا به نقش و اهمیت شیراز در مسیر مبارزه روحانیت اشاره کرد و در خصوص اینکه چرا روحانیت در این شهر برای مقابله با استعمار اقداماتی شدید انجام داده است سخنانی بیان کرد و گفت : یکی از دلایل اصلی این اهمیت، موقعیت جغرافیایی شیراز است که مسیر حرکت تجاری انگلیس به سمت تهران و اصفهان از آن عبور می‌کرده است.

وی افزود : انگلیس‌ها ترجیح داده‌اند پایگاه‌های خود را در مناطقی قرار دهند که به منطقه هند نزدیک‌تر باشد، اما با توجه به قدرت پایگاه‌های عراق، این گروه ، بوشهر را به عنوان پایگاه اصلی خود در نظر گرفتند و از آنجا راه‌های تجاری را کنترل می‌کردند.

دکتر حقیقت تصریح کرد : همچنین، در شیراز جریان‌های مختلفی وجود دارد که نقش مهمی در سیاست و اجتماع منطقه ایفا می‌کنند و یکی از این جریان‌ها، یهودیانی هستند که مسلمان شده و در شیراز نفوذ دارند، از جمله خاندان قوام که در دوران دعوای بین زندیه و قاجار طرف قاجار را گرفتند و تا دوره پهلوی در سیستم سیاسی نفوذ بالایی داشتند و نهایتا این خاندان نقش مهمی در سیاست‌های منطقه ایفا کرده‌اند و نباید از تاثیر آن‌ها غافل شد.

در پایان دکتر حقیقت گفت : نتیجه میگیریم که شیراز به دلیل موقعیت جغرافیایی، وجود جریان‌های مذهبی، یهودی، صوفیانه و فراماسونری، و نفوذ خاندان‌های قدرتمند، اهمیت استراتژیک و سیاسی بالایی داشته است و این عوامل، سبب شده است که روحانیت و دیگر نیروهای اجتماعی در مقابل نفوذ استعمار و جریان‌های داخلی، اقدام‌های قوی انجام دهند.